11 Φεβρουαρίου 2019
Ψυχιατρική νοσηρότητα και νεανική παραβατικότητα…
Με σκοπό την ανάδειξη της ψυχιατρικής νοσηρότητας ως παράγοντα πρόγνωσης για τη νεανική παραβατικότητα και την προαγωγή του διαλόγου και της διατομεακής συνεργασίας, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου, σε συνεργασία με το Δήμο Χαϊδαρίου, η 1η Συνάντηση Εργασίας της Ειδικής Μονάδας παρέμβασης για νεαρά άτομα με παραβατική συμπεριφορά «Οσελότος» της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας «Κέντρο Παιδιού και Εφήβου».
Παρουσία 100 εκπροσώπων εισαγγελικών, αστυνομικών, δικαστικών, εκπαιδευτικών αρχών, φορέων ψυχικής υγείας και επαγγελματιών ψυχικής υγείας αναπτύχθηκε γόνιμος διάλογος γύρω από την ψυχιατρική νοσηρότητα και τη νεανική παραβατικότητα και παρουσιάστηκε η Ειδική Μονάδα παρέμβασης για νεαρά άτομα με παραβατική συμπεριφορά «Οσελότος».
Την έναρξη των εργασιών κήρυξε η Πρόεδρος του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου κα Βιβή Σιδηροφάγη, αναφέροντας «Με δεδομένη την έλλειψη εξειδικευμένων υπηρεσιών στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με τον σαφή κοινωνικό και κοινοτικό προσανατολισμό των υπηρεσιών του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου, το ιδιαίτερο θεραπευτικό ενδιαφέρον και τη μέχρι τώρα εμπειρία μας ως προς τη διατομεακή συνεργασία με τις Αστυνομικές και Δικαστικές Αρχές, δημιουργήσαμε την Ειδική Μονάδα παρέμβασης για νεαρά άτομα με παραβατική συμπεριφορά “Οσελότος” στην Αθήνα».
Όπως επισήμανε ο παιδοψυχίατρος και επιστημονικά υπεύθυνος της Ειδικής Μονάδας «Οσελότος» κος Κωνσταντίνος Μπόλιας «Στόχους της ίδρυσης και λειτουργίας της Ειδικής Μονάδας αποτελούν η πρόληψη, θεραπεία, αποκατάσταση και επανένταξη των ανηλίκων και νεαρών ενηλίκων (έως 23 ετών) με ψυχιατρικές διαταραχές και ψυχοκοινωνικά προβλήματα, οι οποίοι βρίσκονται σε εμπλοκή με το νόμο. Η επίτευξη των στόχων θα πραγματοποιηθεί μέσω παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, με απώτερο σκοπό την βελτίωση της πρόγνωσης, την πρόληψη υποτροπών και δευτερογενών επιπτώσεων».
Κατά τον χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Χαϊδαρίου κος Μιχάλης Σελέκος, αναφέρθηκε στις δράσεις κοινωνικής πολιτικής του Δήμου για τη νεολαία, την αξιοποίηση δημοτικών κτηρίων για την βελτίωση των υπηρεσιών που προσφέρονται στην τοπική κοινωνία και ανακοίνωσε την μεταφορά της Δημοτικής Βιβλιοθήκης στο δημοτικό κτήριο «Αίθριο».
Η παιδοψυχίατρος, Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής και Αντιπρόεδρος της Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Ελλάδος – Ένωσης Ψυχιάτρων Παιδιών & Εφήβων κα Ιωάννα Γιαννοπού¬λου, στο χαιρετισμό της τόνισε τη σημασία εκπόνησης εξειδικευμένων προγραμμάτων και συντονισμένης δράσης των αρμόδιων φορέων προς μια ενιαία κατεύθυνση, μέσα από την ολιστική αντιμετώπιση του ζητήματος της νεανικής παραβατικότητας.
Κατά το Α’ μέρος της συνάντησης με ομιλητές τους κκ Ν. Μαυροειδή (Ιατρό-Επιδημιολόγο, Επιστημονικά Υπεύθυνη του Τμήματος Επιστημονικής Τεκμηρίωσης & Εκπαίδευσης του ΚΠΕ), Α. Κουμούλα (Παιδοψυχίατρο, Δ/ντρια Τμήματος Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων ΓΝΣ Σισμανόγλειο- Αμαλία Φλέμινγκ), Ν. Στεφανίδη (Κλινικό Ψυχολόγο, PhD), Μ. Γκρέμου (Εγκληματολόγο, μέλος της Ειδικής Μονάδας «Οσελότος») και Μ. Γιαννακού (Ψυχίατρο, μέλος της Ειδικής Μονάδας «Οσελότος»), παρουσιάσθηκαν και συζητήθηκαν τα διεθνή δεδομένα για τη συνύπαρξη της παραβατικότητας με συγκεκριμένες ψυχιατρικές διαταραχέςκαι για τα αποτελεσματικά μοντέλα θεραπευτικής παρέμβασης.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, οι έγκλειστοι στις φυλακές εμφανίζουν συχνότερα προβλήματα ψυχικής υγείας, τόσο πριν όσο και κατά την διάρκεια της φυλάκισής τους. Νοσολογικές οντότητες όπως σχιζοφρένεια, κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, διαταραχές προσωπικότητας και διαταραχές εξάρτησης από ουσίες παρατηρούνται συχνότερα μεταξύ των φυλακισμένων σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό.
Επιπλέον, η ΔΕΠ-Υ, η Διαταραχή Διαγωγής και ο Αυτισμός -ιδιαίτερα μέσης και υψηλής λειτουργικότητας-, έχει περιγραφεί ότι σχετίζονται με περιπτώσεις παραβατικότητας και εμπλοκής με το νόμο σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες, καθώς επίσης, και ότι αυξάνουν τη συχνότητα και πιθανότητα εμφάνισης ανάλογων περιστατικών.
Η αντιμετώπιση των υποκείμενων ψυχιατρικών διαταραχών στα πλαίσια της εμπλοκής με το νόμο παρουσιάζει ιδιαιτερότητες και επηρεάζει θετικά τη βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη εξέλιξη των ατόμων. Προγράμματα στοχευμένης θεραπείας και αποκατάστασης, ανάλογα με την υποκείμενη διαταραχή, μειώνουν τη συχνότητα υποτροπών ως προς την παραβατικότητα των ανηλίκων , ως προς τη διάπραξη νέων αδικημάτων και τις επαναφυλακίσεις νεαρών ενηλίκων.
Στα πλαίσια αυτά , ξεκινάει τη δραστηριότητα της η διεπιστημονική ομάδα της νέας Ειδικής Μονάδας Παρέμβασης «Οσελότος» , επενδύοντας στην ανάπτυξη της διατομεακής συνεργασίας με φορείς που ήδη δραστηριοποιούνται στη διαχείριση της νεανικής παραβατικότητας και εγκληματικότητας νεαρών ενηλίκων και εστιάζοντας στις πολυπαραγοντικές παρεμβάσεις με το ίδιο το άτομο, την οικογένεια και το σχολείο , σε επίπεδο θεραπείας και πρόληψης.
Στο στρογγυλό τραπέζι (Β΄ μέρος συνάντησης) συμμετείχαν εκπρόσωποι από την Επιμελητεία Ανηλίκων Αθηνών (κα Ε. Κογιαννάκη, Νομικός, Επιμελήτρια Ανηλίκων Αθηνών, Προϊσταμένη Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων), το Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων Αυλώνα (κα Μ. Απειρανθίτου, Κοινωνική Λειτουργός), τους Ξενώνες Φιλοξενίας Εφήβων με ψυχιατρικές διαταραχές του ΓΝΑ Σισμανόγλειο – Αμ. Φλέμινγκ (κα Στ. Μαρτσούκου, Κοινωνική Λειτουργός) και την Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (κα Ο. Ορφανίδου, Εκπαιδευτικός, Κοινωνική Επιστήμονας). Παρουσιάσθηκαν και συζητήθηκαν, μεταξύ άλλων, το υπάρχον νομικό πλαίσιο για τη διαχείριση της νεανικής παραβατικότητας στην Ελλάδα, τα χαρακτηριστικά των παραβατών, η σπουδαιότητα της διατομεακής συνεργασίας, οι δραστηριότητες του Ειδικού Καταστήματος Κράτησης Νέων Αυλώνα, οι παρεμβάσεις σε νεαρούς ενήλικες που διαμένουν στους ξενώνες φιλοξενίας εφήβων με ψυχιατρικές διαταραχές καθώς και ο ρόλος του σχολείου για την πρόληψη και αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας.